پیشینه و مبانی نظری راهبرد های شناختی تنظیم هیجان
راهبرد های شناختی تنظیم هیجان
هيجان نقش مهمي در جنبه هاي مختلف زندگي نظير سازگاري با تغييرات زندگي و رويدادهاي تنيدگي زا ايفا مي كند . اصولاً ، هيجان را مي توان واكنش هاي زيست شناختي به موقعيت هايي دانست كه آن را يك فرصت مهم يا چالش برانگيز ارزيابي مي كنيم و اين واكنش هاي زيستي با پاسخي كه به آن رويدادهاي محيطي مي دهيم ، همراه مي شوند ( گرانفسکی و همکاران ، 2001 ).
هر چند هيجان ها مبناي زيستي دارند ، اما افراد قادرند بر شيوه هايي كه اين هيجان ها را ابراز مي كنند ، اثر بگذارند . اين توانايي كه نظم جويي هيجان ناميده مي شود ، فرآيندهاي دروني و بیروني ای است كه مسئوليت كنترل ، ارزيابي و تغيير واكنش هاي عاطفي فرد را در مسير تحقق يافتن اهداف بر عهده دارد ( تامپسون ، 1994 ، به نقل از مشهدی ، میردورقی و حسنی ، 1390 ).
بنابراين نظم جويي هيجان ، يك اصل اساسي در شروع ، ارزيابي و سازماندهي رفتار سازگارانه و هم چنين جلوگيري از هيجان هاي منفي و رفتارهاي ناسازگارانه محسوب مي شود ( گرانفسکی و همکاران ، 2001 ).
اين سازه يك مفهوم پيچيده است كه طيف گسترده اي از فرآيندهاي زيستي ، اجتماعي ، رفتاري و هم چنين فرآيندهاي شناختي هشيار و ناهشيار را در بر مي گيرد ( گرانفسکی و همکاران ، 2001 ).
به عبارت ديگر ، واژه ی نظم جويي هيجان مشتمل بر راهبردهايي است كه باعث كاهش ، حفظ و يا افزايش يك هيجان مي شوند و به فرآيندهايي اشاره دارد كه بر هيجان هاي كنوني فرد و چگونگي تجربه و ابراز آنها اثر مي گذارد ( جرمن ، وان - در - لیندن ، داکرمونت و زرماتن ، 2006 ).
از آنجايي كه نظم جويي هيجان نقشي محوري در تحول بهنجار داشته و ضعف در آن ، عاملي مهم در ايجاد اختلال هاي رواني به شمار مي رود ، نظريه پردازان بر اين باورند ، افرادي كه قادر به مديريت صحيح هيجاناتشان در برابر رويدادهاي روزمره نيستند ، بيشتر نشانه هاي تشخيصي ، اختلال هاي دروني سازي از قبيل افسردگي و اضطراب را نشان مي دهند ( نولن - هاکسما ، ویسکو ، لیبومیرسکی ، 2008 ). بنابراين مي توان گفت ، نظم دهي هيجان عاملي كليدي و تعيين كننده در بهزيستي رواني و كاركرد اثربخش است ( گرانفسکی و همکاران ، 2001 ). كه در سازگاري با رويدادهاي تنيدگي زاي زندگي نقش اساسي ايفا مي كند ( نولن - هاکسما و همکاران ، 2008 ). به طور اجمالي مي توان اذعان نمود كه افراد از روش هاي مختلفي جهت نظم جويي هيجاناتشان استفاده مي كنند و يكي از متداو ل ترين اين روش ها استفاده از راهبردهاي شناختي است . راهبردهاي نظم دهي شناختي هيجان ، فرآيندهاي شناختي هستند كه افراد براي مديريت اطلاعات هيجان آور و برانگيزاننده به كار مي گيرند و بر جنبه شناختي مقابله تأكيد دارند ؛ بنابراين ، افكار و شناخت ها در توانايي مديريت ، نظم جويي و كنترل احساس ها و هيجان ها بعد از تجربه ی يك رويداد تنيدگي زا نقش بسيار مهمي دارند ( گرانفسکی و همکاران ، 2001 ).
سال ها پژوهش به نقش مهم تنظيم هيجان در سازش با وقايع تنيدگي زاي زندگی وضوح بخشيده است ( گرنفسکی و همکاران
